AŞİNALIK ve AŞNA FİŞNE ÜZERİNE

Yurtdışına gidip de; içine girdiği anda bir sokağı, bir pasajı ya da mahalleyi Türkiye’deki herhangi bir benzeriyle eşleştirmeyen biri acaba var mıdır?

Turist olmak bunu gerektirir. New York’ta China Town’a girince ortamı Tarlabaşı’na benzetiriz. Brüksel’deki Galerie de la Reine’i görür görmez, Karaköy’deki Fransız Geçiti’ne gider aklımız.

Dünya üzerinde hangi dar sokakta insan trafiği sıkışsa “Bodrum barlar sokağı gibi oldu burası” deyiveririz. Roma’daki Pantheon’la Aya Sofya’nın ihtişamını birbiriyle karşılaştırıp “Aya Sofya daha havalı yaaa” diyen arkadaşlar tek tek gözümün önüne geldi şimdi.

Eifel Kulesi’yle Kız Kulesi’ni birbirine kırdıran fıkra meşhurdur: “Fransızlar Paris’in en güzel manzarasının Eifel Kulesi’nin tepesinden göründüğünü söylerler. Çünkü kulenin kendisini görmezsiniz. İstanbullular da şehrin en kötü manzarasının Kız Kulesi’nden göründüğünü söyler. Çünkü o sevimli, İstanbul’un incisi Kız Kulesi görüş alanınızdan çıkmıştır.”

Aynı aşinalık yaratma çabası, dil öğrenirken de ister istemez yaşadığımız bir eğilim. Bununla ilgili videomda, zihnimizin ister istemez “savaşı haklı gösteren sebep” anlamına gelen, Latince kökenli casus belli kelimesini Türkçe haliyle okuma ısrarımızdan, bir de dil öğrenimini kolaylaştırmak adına Türkçe ile pararlellikler kurmanın şimdiki neslin tabiriyle “cringe” hissettirmesinden dem vurdum.

“Aşinalık” konusuna “adı üzerinde” diyerek son noktayı koyalım: Sevanyan Sözlük’e göre aşina kelimesi “bilinen, tanıdık” anlamına geliyor. Işin ilginci; aşna fişna yapmak, yani cinsel münasebete girmek de aynı kökten geliyor.

Hemen kuralım paralel hattımızı: İngilizce’de to know (bilmek), Eski İngilizce’de “cinsel ilişkiye girmek” anlamında kullanılmış. Eski Ahit’in King James çevirileri bunu kanıtlar nitelikte.

Bilme tanımayla yakınlaşır, tanış olma öze dokunur, öz de sözle sevişir derken… çok uzatmadan yazımızı bitirelim. Bilmeye övgüyle.