ZEKİ İNSANLARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ

ŞARLATANLAR ve GÜNEBAKANLAR 

Bugünkü kelimelerimiz: şarlatan, şaklaban, soytarı. 

İşin İngilizcesi: charlatan, jester, clown. 

“Şarlatan” – İngilizcesi charlatan – kelime anlamı olarak “sattığı malları ya da bilgisini, niteliklerini överek saf insanları aldatan, dolandıran kimse” olarak tanımlanıyor. Ama ilginçtir ki Fransızca’dan dilimize geçmiş olan bu kelimenin kökeni İtalyanca ciarlare’den geliyor, o da tam anlamıyla “boş, gereksiz, hızlı konuşmak” demek. Bak sen şu işe. 

Şaklaban – ben jester kelimesiyle karşıladım – 'Şak' sesinden türetilmiş olup, “sirklerde, panayır yerlerinde komik figürlerle dans eden ve hikayeler anlatan kişiler”e deniyor. Bu yüzden içinde “jest” kelimesi geçen jester’ı daha uygun buldum. Ancak günümüzde “dalkavuk”, “ikiyüzlü”, “riyakar” gibi olumsuz anlamlarla donanmış. 

Soytarıyı “palyaço”nun (clown) karşılığı gibi düşündüm. Bugünlerde bir Türk Atasözü dolaşıyor ortalıkta: “Palyaço saraya taşındığında krala dönüşmez. Sarayın kendisi sirke dönüşür”. Bu söz Amerikan başkanlık seçimlerine gönderme yapıyor. Ama gelin; sosyal medyanın saray, bizim de içerik üreten soytarılar olduğumuz gerçeğine eğilelim hep birlikte. 

Hadi itiraf edin; “Zeki insanların 6 ortak özelliği” postunu okuyup da “Bak işte, ben de zeki bir insanım. 6’da 6” diye düşünmeyeniniz var mı, Tanrı aşkına? Bu posta göre ben gerizekalıyım. Her neyse. 

“Zeki insan” postu aslında okuyanın 6’da 6 ortaklık kurması prensibine göre yazılmış. Bizim o anda ortaklık kurduğumuz postun yazarı şarlatan olduğuna göre, zeki insan diye tanımlanan tipin şarlatanla eşdeğer olduğu argümanına ulaşabiliriz. Şöyle ki; 

Zeki insanlar:

1. … “kolay uykuya dalamazlar”. Ey içerik üreticisi! Scroll down yapa yapa, telefon ışığına maruz kala kala uyuyamaman aşırı normal değil de nedir? Telefon ışığı, beyne hâlâ havanın aydınlık olduğu yanılsamasını yaşatarak uykuya dalmamızı önlüyor. 

1. … “hızlı konuşurlar”. Yukarıda anlattık işte. Şarlatan kelime kökü olarak hızlı konuşanlara deniyor. Hızlı konuşacak ki aklını alacak, o hesabı takip edeceksin böyle hipnoz edilmiş gibi. 

2. … “insanlardan uzak bir yaşam sürerler”. Telefondan kafanı kaldırmıyorsun ki sosyalleşesin. 

3. “naziktirler”. Now come on. Herkes, narsist kişilik bozukluğu var diye yargıladığın seni ghost’layan o genç adam da dahil, kendisinin çok nazik ve kırılgan, başkalarının da sömürgeci ve saldırgan olduğunu düşünüyor. 

4. “duyguları yoğundur”. Sosyal medyada aile dizimi olsun, zavallı psikologların ağzına yüzüne Türkçe altyazıların yapıştırıldığı terapi içerikleri olsun; travma tetikleyici içerik izleye izleye duyguların lunaparkta roller coaster’a binmiş zaten. Tabii ki yoğun yaşayacaksın. 

5. “hem gerçek dünyada, hem de hayal dünyasında gibi yaşarlar”. Gerçek dünya ile temasta iken düşünce akışın 3 saniyede bir sanal bir dünyaya gömülmenle kesintiye uğruyor. Cümlenin kendisi sosyal medya dünyasını özetlemiş. Helal. 

6’da 6 yaptım. Ohh bir içim rahatladı.

Sanal gün ışığından kafayı temizleyip gerçek gün ışığına yüzümüzü dönmeye, zeki olmaya kasmak yerine tarladaki günebakanlar gibi salınmaya ihtiyacımız var.